Πριν λίγες μέρες, έγραψα ένα κομμάτι με τίτλο "Τί είναι αυτή η εμμονή;". Φαίνεται ότι άγγιξε αρκετούς και αρκετά βαθιά, γιατί είδα όχι μόνο σχόλια, αλλά και post βασισμένα πάνω στο δικό μου!
Το θέμα ήταν η εξουσία. Είδα κάποιες πολύ εμπεριστατωμένες απόψεις, σχετικά. Αλλά λίγο πριν, ένα τεράστιο σχόλιο από τη maria-maria, μ'έκανε να σκεφτώ. Και είπα ότι δεν τού αξίζει να μείνει κρυμμένο, πίσω στα παρασκήνια των σχολίων. Το αντιγράφω εδώ, μαζί με την απάντηση - τις σκέψεις - που μού προκάλεσε.
Υπαρχει ενα μικρο βιντεακι που δυστυχως δεν το εχω προχειρο αλλα αν το βρω θα σου το στειλω.
Το βιντεακι αυτο δειχνει μια φυλη της Αφρικης που ζει πολυ μακρια απο τον πολιτισμενο κοσμο .Ολα τα σπιτακια-καλυβες ειναι ιδια ,ολες οι οικογενειες της φυλης μοιαζουν μεταξυ τους, δεν εχουν κανενα στοιχειο απο τον πολιτισμενο κοσμο στην κατοχη τους και ζουνε απολυτως ειρηνικα .Δεν υπαρχει αρχηγος , παρα μονο ο Πατερας της καθε οικογενειας θεωρειται αυτοματα και ο προστατης της.Καποια στιγμη , ο εφηβος γιος μιας οικογενειας σε μια βολτα που πηγαινει ακουει ενα περιεργο θορυβο στον ουρανο . Κοιταζει προς τα πανω και βλεπει για πρωτη φορα στη ζωη του ενα μικρο αεροπλανακι.Καποιος απο το αεροπλανακι πεταξε ενα γυαλινο μπουκαλι κοκα-κολα και αυτο προσγειωθηκε μπροστα απο τον εφηβο Αφρικανο.
Ο νεαρος ξαφνιασμενος το πηρε και ετρεξε γρηγορα πισω στο χωριο του και το εδειξε στον πατερα του.Μεγαλη αναστατωση προκαλεσε το μπουκαλι της κοκα-κολα στη φυλη.Ολη η φυλη μαζευτηκε εξω απο το σπιτι του νεαρου Αφρικανου και προσπαθουσε να καταλαβει τι ειναι αυτο το περιεργο αντικειμενο και πως μπορουσε να χρησιμοποιηθει.Μη μπορωντας να βγαλουν ακρη, το πεταξαν πανω σε κατι ξερα χορτα και αρχισαν να κοροιδευουν τον νεαρο που τους ελεγε οτι επεσε απο τον ουρανο.Αργοτερα ομως, οταν μεσημεριασε και ο ηλιος ηταν πολυ δυνατος, τα ξερα χορτα πανω στα οποια πεταξαν το μπουκαλι πηραν φωτια .Ολη η φυλη απορρημενη απο το περιεργο αυτο συμβαν καταλαβε αμεσως σε τι τελικα τους ηταν χρησιμο το μπουκαλι.Ηταν τα "σπιρτα" που εκαναν τοσο μα τοσο πολυ ευκολη τη ζωη τους.Σιγα σιγα ανακαλυψαν και αλλες χρησεις του μπουκαλιου και μεσα σε μικρο χρονοκι διαστημα τους εγινε απαραιτητο και δεν μπορουσαν να ζησουν χωρις αυτο.Αυτος ομως που ειχε το μεγαλυτερο ωφελος ηταν ο νεαρος Αφρικανος , που καταλαβε ποσο πολυτιμο μπουκαλι του και αποφασισε πως για να το δανειζει στις υπολοιπες οικογενειες θα επρεπε να λαμβανει καποιο αντιτιμο
Σιγα σιγα ο νεαρος Αφρικανος αλλα και η οικογενεια του δεν χρειαζοταν να προβληματιζεται για τιποτα.Δανειζε το μπουκαλι σε μια οικογενεια με ανταλαγμα καποιο "κυνηγι" , σε καποια αλλη με ανταλαγμα το νερο που θα τους κουβαλουσε απο μια μακρινη πηγη.
Αρχικα κανεις δεν διαμαρτυρονταν , αργοτερα ομως οταν οι υπολοιπες οικογενειες της φυλης αρχισαν να κουραζονται απο τις υπηρεσιες που προσφεραν στην οικογενεια με το μπουκαλι ,αποφασισαν οτι πρεπει να παρουν τη κατασταση στα χερια τους και να επαναστατησουν.Επαναστατησαν λοιπον και ετρεψαν σε φυγη την οικογενεια του νεαρου.Τοτε πιστευαν οτι ζουσαν και παλιευτυχισμενοι και οτι ειχαν διωξει τον κακο δαιμονα , αυτον που αλλαξε τις ισορροποιες της φυλης.Αυτα που τους προσφερε ομως το μπουκαλι ηταν κατι που τωρα πια τους ελειπε,τους δημιουργηθηκε συνδρομο στερησης , μεχρι που καποιος απο αυτους , κρυφα απο τους αλλους πηγε και βρηκε τους εξοριστους με το μπουκαλι και το εκλεψε.Οταν γυρισε στη φυλη προσπαθησε στα κρυφα να εμπορευτει και παλι τις χρησεις του μπουκαλιου ...και πολυ γρηγορα ο καινουργιος κατοχος ( που στην ουσια ηταν αυτος που ειχε και την μοναδικη υπεροχη,αρα και εοξυσια στη φυλη σε σχεση με τους αλλους)εγινε ανεπιθυμητος.....
Οποιαδηποτε μορφη υπεροχης (εξουσιας)δημιουργει φαυλο κυκλο, δεν μπορουμε να κανουμε απολυτως τιποταγια αυτο.
Και να η απάντησή μου
Καλησπέρα ΜΜ,
παράξενο, η ιστορία που αφηγείσαι, είναι η αρχή της πρώτης (1980) από τις δυο ταινίες "The Gods Must Be Crazy", που έκανε ο Jamie Uys. Με μια διαφορά. Ο νέος που βρήκε το μπουκάλι, βλέποντας ότι γίνεται αιτία για διχόνιες στην οικογένεια, το παίρνει και πάει να το πετάξει στην άκρη του κόσμου.
Δεν ξέρω αν πρόκειται για το ίδιο φίλμ στο οποίο αναφέρεσαι ή μια απλή σύμπτωση. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι στην ταινία αυτή, καθόλου δεν υπάρχει το θέμα της εκμετάλλευσης των θαυματουργών ιδιοτήτων του μπουκαλιού από μια μερίδα του χωριού σε βάρος της άλλης.
Αλλά δεν έχει σημασία η ιστορία. Λες "...ήταν αυτός που είχε και την μοναδική υπεροχή, άρα και εξουσία στη φυλή σε σχέση με τους άλλους..." Και μετά, "...οποιαδήποτε μορφή υπεροχής (εξουσίας) δημιουργεί φαύλο κύκλο, δεν μπορούμε να κάνουμε απολύτως τίποτα για αυτό."
Αυτό που κατάλαβα από ό,τι γράφεις, είναι ότι θεωρείς την υπεροχή συνώνυμη ή ταυτόσημη ή ισοδύναμη, όπως θες πέστο, με την εξουσία.
Ας αφήσουμε την υπεροχή με την έννοια "είμαι αξιότερος". Ας δούμε την υπεροχή με την έννοια "κατέχω κάτι που χρειάζεσαι και το εκμεταλλεύομαι", μ'άλλα λόγια υπερισχύω.
Είναι αναπόφευκτο, ακόμα και σε ειδυλλιακές συνθήκες κοινωνίας, να υπάρχουν συχνά, τέτοια φαινόμενα. Και σε κάποιο βαθμό, θεωρούνται και απολύτως φυσιολογικά. Εχω κάρβουνο και μού ζητάς. Αν σού πω "και τι θα μού δώσεις για αντάλλαγμα;", βρίσκω ότι είμασε σε μια απόλυτα λογική και κανονική σχέση. Δεν βλέπω πουθενά τον εκβιασμό που υπαινίσσεσαι. Αλλά μπορούμε να το απλώσουμε σε όλες σχεδόν τις ανθρώπινες σχέσεις και συνδιαλλαγές.
Δες για παράδειγμα: τα πιστιρίκια παίζουν και ακούγεται το κλασσικό, "παίρνω τη μπάλα μου και φεύγω". Η ακόμα, πολύ πιο τραβηγμένο ίσως: είμαι ερωτευμένος με μια κοπέλα, αλλά αυτή δεν μού δίνει σημασία. Δεν μού δίνει αυτό που θέλω! Δεν είναι πάλι η ίδια κατάσταση;
Και ναι μεν πρόκειται για παραδείγματα στα οποία υπάρχει αυτή η θέση ισχύος που συζητάμε, αλλά δεν βρίσκω σε καμιά περίπτωση ότι πρόκειται για εκδήλωση εξουσίας!
Οταν συζητάμε για εξουσία στην κοινωνία (όχι σε προσωπικές σχέσεις - την είχε κάνει του χεριού του, είχε καταφέρει να έχει εξουσία επάνω της...), και με εξαίρεση τις δικτατορικές επιβολές, μιλάμε για τη σχέση που παρουσιάζεται ανάμεσα σ'αυτούς που είναι εντεταλμένοι να διαχειρίζονται τα κοινά και στους υπόλοιπους πολίτες, τους εντολοδότες.
Το φαινόμενο που παρατηρείται λοιπόν είναι ότι αυτοί οι διαχειριστές, είτε γιατί δεν κατάλαβαν ακριβώς ποια είναι η δουλειά που τούς ζητήθηκε, είτε γιατί έκαναν ότι δεν κατάλαβαν και κινήθηκαν εκ του πονηρού, κάνουν υπέρβαση αυτής τους της ιδιότητας, προς ίδιον όφελος. Και όταν αυτή η υπέρβαση γίνεται σε ιδιαίτερα μεγάλο βαθμό, αρχίζουμε να μιλάμε για εξουσία. Εκμετάλλευση της θέσης μου για να επιβάλλω δια της βίας τη θέλησή μου.
Το απίθανο είναι ότι, έχει περάσει σαν ιδέα - βόηθησε βέβαια σ'αυτό κι ο χρόνος - ότι η εξουσία είναι κάτι το φυσιολογικό. Οτι οι εκλεγμένοι καλώς κάνουν και ασκούν εξουσία, αυτή είναι η δουλειά τους. Το ακόμα πιο απίθανο είναι ότι όλα αυτά, κάτω από το αδιάκοπο λιβανιστήρι περί Δημοκρατίας και άλλων τέτοιων κούφιων αλλά ηχηρών όρων!
Το θέμα μου λοιπόν, στο προηγούμενο post αλλά και σ'αυτό, είναι η εξουσία και γιαυτό, προσπαθώ εδώ ν'αναπτύξω λίγο τη σκέψη μου, για να ξεδιαλύνω λίγο τα πράγματα και τις τυχόν παρεξηγήσεις.
